ضرورت تدوین سند جامع و نقشه راه تحول نظام استانداردسازی و مدیریت کیفیت انرژی

دکتررضا پدیدار؛رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی تهران در گفتگو نشریه کیفیت و مدیریت با تشریح استانداردسازی در صنعت نفت و گاز اعلام کرد:

0

نفت، گاز و پتروشیمی جزو بزرگترین، مهمترین و سرمایه‌برترین صنایع جهان به شمار می رود و کوچکترین سهل‌‌انگاری در این صنعت و یا کیفیت نامناسب تجهیزات، قطعات، نصب و یا خدمات پیمانکاری علاوه بر تحمیل میلیاردها دلار هزینه به سازمان‌ها می‌تواند به ایجاد خطرات ایمنی و زیست‌محیطی غیر‌قابل جبران منجر شود. از این رو یکی از مسائلی که امروز در وزارت نفت مورد توجه قرار گرفته، بحث کیفیت تجهیزات صنعت نفت است. سازندگان این حوزه به این نتیجه رسیده اند که با ارائه خدمات با کیفیت می‌توانند جایگاه خود را در رقابت‌های داخلی و بین‌المللی در این حوزه ارتقا ببخشند. از این رو شرکت‌های داخلی سازنده تجهیزات صنعت نفت باید گواهینامه انطباق کیفیت محصولات و خدمات را اخذ کنند، چراکه این موضوع بدون تردید اعتبار داخلی و بین‌المللی آنها را افزایش خواهد داد و سازندگان این حوزه با علم به این موضوع در ردیف سردمداران ارتقای کیفیت در کشور قرار گرفته اند.

 

دکتر رضاپدیدار، رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی تهران با اشاره به قدمت بیش از یک صدساله نفت و گاز می گوید: قدمت راهبردهای کیفی در این صنعت به کمتر از 70 سال می رسد به طوری که این راهبردها از سال 1332 وارد فاز اجرایی شد و اگر طی این مدت منصفانه به مسایل مربوط به راهبرد کیفیت و ارزش های محوری که در تحقق کیفیت در صنایع نفت و گاز مطرح بوده، بپردازیم پارامترهای کیفی در صنایع نفت و گاز به دلیل وارداتی بودن آن مورد توجه مدیران و اداره کنندگان قرار گرفته است.

وی با تاکید بر این که بحث کیفیت به مفهوم کلی در صنایع نفت جاری است، می افزاید: کیفیت در راس فعالیت ها است و وقتی فرایند اکتشاف، تولید و بهره برداری انجام می شود کیفیت در راس آن قرار می گیرد و نکته دوم، بهره وری خواهد بود. این بهره وری در صورت کاهش بر روی قیمت تمام شده محصول تاثیر می گذارد و با کاهش بازدهی محصول، می تواند منجر به توقف فرایند تولید شود.

پدیدار مشتری مداری و شفافیت و پاسخگویی صنعت نفت در مقایسه با سایر صنایع را جزو نکات کلیدی و ارزش های محوری صنایع نفت، گاز و پتروشیمی عنوان و تصریح می کند: ساختاری که نظام راهبری و اهرم های راهبردی را برای صنایع نفت و گاز تدوین می کند با رعایت استانداردهای ملی و بین المللی به دنبال ماندگاری در بازار است و در صورت سست شدن این موضوع،  می تواند خظرآفرین باشد در این زمینه مسایل مربوط به تولید، انبارش، بسته بندی، بارگیری و موارد مربوطه که با خود شیوه های نظارتی دایمی دارد، می تواند ملاک عمل قرار گیرد.

رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی تهران با بیان این که هر فرایندی از نقطه شروع خود نظام کیفی تنگاتنگی با روند فعالیت های خود دارد، اظهار می کند: اگر در هر نقطه ای نظام کیفی، نقصانی از خود نشان دهد روند تولید متوقف می شود زیرا آن چه به محصول می انجامد فرایند تولید انرژی، ارزش افزوده و نوعی فرایند اجرایی و عملیاتی است که رقابت را در دل خود خلق می کند به همین دلیل یکی از نکات حایز اهمیت در تولید ارزش های محوری صنعت نفت و گاز، ردیابی و کاهش مشکلات مرتبط با تولید و تلاش برای بهبود کیفیت محصول و حفظ کیفیت رقابتی در بازار و در نهایت رضایت مشتری است.

وی ادامه می دهد: این پارامترها موقعیتی را برای صنایع نفت و گاز به وجود آورده تا کسانی که در این صنعت کار می کنند نسبت به سایر افراد در سازمان ها، موسسات و فعالیت های تخصصی خود از ضریب اهمیت و عملیات اجرای وظایف و شغل خود نسبت به سایر مشاغل آگاه باشند.

پدیدار می افزاید: صنایع نفت و گاز نسبت به تعریف هرم راهبردی نظام استاندارد و مدیریت کیفیت اقدام کرده و سپس پالایش، پتروشیمی و نیرو به این هرم اضافه و در نهایت تجدید پذیرها به عنوان فرایند جدید به آن متصل شدند بنابراین  در این هرم راهبردی به سه فرایند تولید، مصرف و صادرات دچار مهم توجه تا بتوانیم نظام مدیریت کیفیت را به درستی پیاده سازی و در صورت محدودیت، فرایند واردات داشته باشیم که نمونه آن واردات بنزین و گازوئیل پس از جنگ تحمیلی و تا 5 سال پیش بود.

رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی تهران با تاکید بر این که این هرم راهبردی و حفظ آن نیاز به نظام استاندارد و شاخص داشته و صنایع نفت، گاز و پالایش بهترین استانداردهای موجود در جهان را دارا است، اظهار می کند: مولوکول های تشکیل دهنده به صورت مستقیم در این صنعت تبدیل به فرایند محصولی تحت عنوان انرژی شده که منجر به حفظ انسان و حیات می شود بنابراین با توجه به این اهمیت در سند راهبردی ، استانداردسازی و حفظ مدیریت کیفیت سه برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تعریف می شود.

وی در تشریح برنامه ها می گوید: برنامه کوتاه مدت برای اموری است که جریان دارد مانند برق و گاز که در کنار آن برنامه میان مدت تعریف شده داریم تا بتوانیم در صورت بحران با این برنامه نسبت به حل آن اقدام کنیم و در نهایت برنامه بلندمدت که در آن شناسایی معادن، مخازن و حفاری تولید در نگهداری و نظام بانکرینگ پیش بینی شده تا در صورت بروز مشکل بتوانیم نسبت به تامین اقدام کنیم.

او تاکید می کند: سند راهبردی استانداردسازی و مدیریت کیفیت در صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی و حتی نیرو به صورت کوتاه میان و بلندمدت همیشه جاری وساری بوده و پرسنل باید این موضوع را به عنوان یک واقعیت در اختیار داشته باشند تا توان خدمت داشته باشند.

پدیدار با بیان این که کمتر شنیده شده تا امور مربوط به صنایع نفت و گاز سلیقه شخصی باشد بلکه بر اساس مدل و طراحی است، می گوید: طراحی مکانیزم ها، رویه ها و دستورالعمل هایی برای عوامل و مراحل اجرایی نظیر اکتشاف، استخراج، تولید و پالایش به صورت فرایند اجرایی دیده شده در این شرایط در دل و ذات خود نظام کیفی پیاده سازی می شود.

رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی تهران با بیان این که اگر انسان بتواند نظم فرایندی اجرا را در زندگی خود پیاده کند، موفق ترین فرد در جامعه مدنی می شود، تصریح می کند: در این فرایندهای اجرایی مهم ترین موضوع، شهروندان و اولویت دوم، کسب و کار و تمام کسانی است که در فرایند کسب وکار و صنایع نفت و گاز فعال هستند. اولویت سوم نیز راهبران هستند که به این موضوع کمتر پرداخته شده اما برای این که بتوانیم شهروندان، کسب و کار و دولت را در کنار هم قرار دهیم تا امر کیفی زندگی محقق شود، باید چشم انداز حفظ وضعیت موجود، توسعه پایدار و رفاه اجتماعی داشته باشیم.

وی سهم انرژی در رفاه اجتماعی تمام کشورهای دنیا را ضریب 50 +1 می داند و تصریح می کند: اگر این ضریب به کمتر از 50 برسد با خود مخاطره ، عارضه ، بیماری و اسارت ایجاد می کند در نهایت مدل سازی می تواند شهروندان، کسب وکار و دولت را حفظ کند که برای این مدل سازی کف و سقف قائل می شویم تا مجموعه ای از استانداردهای پیوسته را فراهم کند. استاندارد برای مجموعه حوزه انرژی، نفت و پالایش یک مسئولیت اجتماعی به وجود آورده که این صنعت را از سایر صنایع جدا کرده ، به همین دلیل برای این راهبردها هدف گذاری می کنیم.

پدیدار ارتقای کیفیت، ایمنی، سلامت و رضایت ذینفعان را نخستین و مهم ترین موضوع در صنایع نفت و گاز عنوان و اظهار می کند:  روزآمدسازی تقویت و توسعه نظام استاندارد متناسب بر نیاز استاندارد ملی و بین المللی، حمایت از رشد اقتصادی پایدار برای دوام صنعت و تسهیل فرایند تجارت و در نهایت توسعه زیرساخت های ملی کیفیت از جمله موارد مهم در این صنعت به شمار می رود  که در صورت فراهم نکردن زیرساخت ها نمی توان از این اهداف مراقبت کرد اما این زیرساخت ها کمک می کند بین کیفیت،  مشخصات محصولات و خدمات انرژی به مردم به انطباقی برسیم و در صورت مغایرت، نسبت به تغییر اقدام کنیم.

او با اشاره به محدودیت شدید بنزین در مقطعی از زمان می گوید: همزمان با این محدودیت از فرایند پتروشیمی برای تولید بنزین استفاده کردیم که به دلیل ناخالصی عارضه محیطی، انسانی و اجتماعی ایجاد کرد که دولت به سرعت این فرایند را جایگزین کرد بنابراین انطباق کیفیت محصولات با مشخصات محوری محصولات مورد نظر یکی از وظایف مهم در امر کیفیت به شمار می رود. اما برای دستیابی به واقعیت ها، راهبردهای کیفی که راهبرد تخصصی کیفیت بود به مرور زمان به راهبرد ملی کیفیت که راهبردی همه گیر بود، تبدیل کردیم.

پدیدار بر ضرورت تدوین سند جامع و نقشه راه تحول نظام استانداردسازی و مدیریت کیفیت انرژی در کشور تاکید و تصریح می کند: این نقشه راه مطابق با آن چه در دنیای توسعه یافته در حال انجام است به صورت کامل و جامع آمده شده و برای جلوگیری از پرت نشدن انرژی، استفاده درست و راندمان بالا اهداف خود را در تدوین مدل های کیفی تعریف کردیم تا بر اساس آن نسبت به طراحی مدل اقدام کنیم که  در نهایت برای این روش های اجرایی و عملیاتی، تدوین مدل های استانداردسازی در حوزه انرژی تعریف شد.

رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی تهران با بیان این که در تدوین این مدل ها از تجربیات جهانی و داخلی استفاده کردیم، می افزاید: امروز می توان گفت رویکرد تدوین استانداردسازی در حوزه انرژی یکی از پیشرفته ترین مدل های استانداردسازی است که در دل نفت، گاز، پالایش، پتروشیمی و نیرو و در سازمان ملی استاندارد ایجاد شده به طوری که امروز به زیرساخت های ملی کیفیت برای تولید محصولات حوزه انرژی دست یافته ایم و این زیرساخت ها هم اکنون آماده است و دست اندرکار فعالیت های حوزه انرژی شامل مانند پیمانکاران، مشاوران، مهندسی ساخت و صنایع که مجریان امر انرژی در کشور هستند  از آن رعایت و استفاده می کنند بنابراین آن چه مهم است حضور نهادهای متولی در اجرای سند جامع انرژی است .

پدیدار ادامه می دهد: بخش عمده ای از انرژی در اختیار دولت است و برای انتقال انرژی به تمام نقاط کشور، در نظام دولتی قرار می گیرد بنابراین در نظام دولتی که افراد باید خود را با مدل های کمی وکیفی بروزرسانی کنند شاهد توقف این روند در برخی موارد هستیم که باعث شده تا کار به صورت سلیقه ای پیش برود. این در حالیست که ناهنجاری های کیفی انرژی نیز وجود دارد که این اعمال سلیقه با تغییر دولت ها ایجاد می شود و بر روی نظام کیفی  در ایران تاثیر می گذارد در حالی که در دنیای توسعه یافته اثری ندارد.

وی  با اشاره به اقدامات انجام شده در کمیسیون انرژی پارلمان بخش خصوصی با مشارکت سازمان ملی استاندارد و با مشارکت بخش های استاندارد کیفی در حوزه نفت می افزاید: بر این اساس ضرورت مشارکت همه ذینفعان برای کیفیت در صنایع نفت و گاز مورد تاکید قرار می گیرد بر این اساس در کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نشست های متعددی برگزار و در نهایت 4 سرفصل تعریف شد تا همه ذینفعان برای پایداری کیفیت در حوزه انرژی به آن پایبند باشند بر این اساس اولویت نخست توسعه پایدار تعریف شد  چرا که در صورت نبود توسعه در صنایع انرژی، روند متوقف خواهد شد بنابراین خلق نوآوری باید مداوم باشد در این صورت می توان امیدوار بود.

رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی تهران رفاه اجتماعی را موضوع بعدی عنوان و تصریح می کند: انرژی منجر به رفاه اجتماعی می شود و مسئولیت ما در این حوزه می طلبد تا با رعایت استانداردها و کیفیت این رفاه را فراهم کنیم چرا که ضرورت کیفی در امر رفاه اجتماعی، یک الزام در حوزه انرژی به شمار می رود.

وی با تاکید بر این که حوزه انرژی باید ضریب کیفی بالایی ایجاد کند تا در صورت بهره برداری درست، مزیت رقابتی ایجاد کند، می افزاید: بهره برداری مطلوب و کیفی برای گروه خانواده و جامعه مزیت رقابتی ایجاد می کند و کشورهایی که از این مزیت رقابتی در حوزه انرژی استفاده می کنند بیشترین گردشگران را دارند به طوری که شاهدیم اروپا به درستی از این مزیت استفاده کرده و به تازگی نیز کشورهای حاشیه خلیج فارس و ترکیه نیز به درستی از کسب مزیت رقابتی استفاده و از آن بهره برداری کرده اند.

پدیدار شدت مصرف انرژی در ایران را 5.7 برابر میانگین جهانی عنوان و اظهار می کند: این عدد نشان می دهد نتوانستیم این مزیت رقابتی را ایجاد کنیم ضمن آن که در ضرورت مشارکت ذینفعان پدیده های نوین مطرح است به طوری که این پدیده ها در حوزه انرژی در حال تبدیل شدن به اولویت نخست است زیرا اتفاق هایی در این پدیده ها رخ داده که قیمت ها کاهش و کارایی و سرعت افزایش و قیمت را تحت تاثیر قرار داده است اما نقص هایی در این زمینه وجود دارد که کمیسیون انرژِی اقداماتی را در این زمینه انجام تا هرچه سریع تر پیاده سازی شود.

وی در ادامه در خصوص نقش وزارت نفت و صنایع وابسته به این وزار تخانه در خصوص رعایت استانداردهای کیفی در ایران نیز اظهار می کند: این وزارتخانه نسبت  به سایر سازمان های مسئول ضریب اهمیت بالایی دارد چرا که کوچکترین خطایی منجر به وقایع تلخی می شود و خسارت های زیادی به همراه دارد بنابراین ضروری است از مرحله اکتشاف تا تولید، انتقال، نگهداری در مخازن و مصرف ضریب ایمنی و کیفی استانداردهای ایمنی و کیفیت رعایت شود اما تغییر پی در پی مدیران در صنایع نفت و گاز باعث کاهش اهمیت ضریب کیفی شده و حوادثی را به همراه داشته است، اما در مقایسه با کل فرایند عملیاتی کشور صنایع نفت و گاز به درستی به لحاظ رعایت کیفیت، جایگاه نخست را دارد.

رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی تهران بر ضرورت نهادینه سازی نظام استاندارد و کیفیت در کشور به طور مداوم تاکید و اظهار می کند: این نهادینه سازی نظام استاندارد و کیفیت در کشور یکی از وظایف و مسئولیت های حوزه انرژی و سپس سایر نهادهای مسئول و رسانه ها است. این در حالیست که اهمیت رعایت استانداردسازی ددر حوزه انرژی در رسانه ها نسبت به دو دهه قبل کاهش یافته که دلیل آن توسعه فضای مجازی بوده اما ضروری است این اهمیت همواره مورد تاکید قرار گیرد.

پدیدار با بیان این که ذات انسان در لحظه تغییر می کند و از این منظر در حوزه انرژی در بخش خصوصی به این نتیجه رسیدیم که نظام استاندارد و کیفیت باید با مشارکت بخش خصوصی نهادینه سازی شود، ادامه می دهد: این موضوع به دولت پیشنهاد داده شده و امیدواریم وارد فاز اجرایی شود ، البته بخشی از سوی سازمان ملی استاندارد پذیرفته و در مدل این سازمان تعریف شد که قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد کشور نیز در این زمینه شناسایی و به زودی پیاده سازی و اجرایی خواهد شد.

وی با تاکید بر خلاقیت و نوآوری ادامه می دهد: نمی توان از سیستم های کنترلی گذشته استفاده کرد بلکه در استانداردها باید خلاقیت و نوآوری را به کار ببریم . مرغوبیت نیز از دیگر موارد مورد تاکید است که در صورت عدم آن باید مورد اعتراض قرار گیرد این در حالیست که مرغوبیت از دو دیدگاه تولید و مصرف کننده وجود دارد که لازم است در قانون جدید استاندارد بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

این فعال صنعت نفت و گاز ادامه می دهد: اکنون که دنیا به هم متصل شده و با یک کلیک می توان به دیتای مورد نظر دست یافت باید برای خود ارزش رقابتی قائل شویم و بالاترین کیفیت را در محصولات با بالاترین راندمان ایجاد کنیم تا باعث جذب سرمایه انباشت سرمایه ، توسعه و تقویت کشور و جامعه شود.

سرعت خدمات و دوام نیز از دیگر موارد مورد تاکید در قانون جدید استاندارد است. در این بند باید ضمن افزایش ضریب سرعت خدمات نسبت به دوام آن اقدام شود زیرا امروز جامعه نمی پذیرد محصولی با پرتی انرژی تولید شود  و در صورت قبول نیز در نهایت با تحمیل خسارت، خواهد پذیرفت.

پدیدار انتظار از حاکمیت در کشور و بخش نظام کیفی و استاندارد کشور را توجه به این سه موضوع اساسی عنوان و اظهار می کند:  باید مصرف کننده، توزیع کننده و تولیدکننده را به صورت پیوسته ببینیم زیرا تاثیری که استاندارد در روند تولید حصولات و خدمات می گذارد یک جریان خواهد بود و نگاه به صورت فرایندی و پیوسته به این موضوع باعث افزایش شاخص های اجتماعی و رشد آن می شود که لازم است به این شاخص ها توجه جدی شود.

 

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.