سی و پنجمین جلسه کارگروه صنایع غذایی انجمن مدیریت کیفیت برگزار شد
سی و پنجمین جلسه کارگروه صنایع غذایی انجمن مدیریت کیفیت ایران با هدف بررسی طرح درجه بندی نشان استاندارد در محل انجمن مدیریت کیفیت ایران با حضور نمایندگان شرکت های صنایع غذایی عضو انجمن و انجمن های غذایی برگزار شد:
در ابتدا آقای دکتر فروزان فرد ؛عضو هیات مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران در تشریح اهداف درجه بندی نشان استاندارد توضیحاتی به شرح زیر ارائه دادند:
اندازه گیری نرخ کیفیت موضوعی است که قانون آن را برای سازمان ملی استاندارد واجب دانسته و شاخص رضایت مشتری آیتم مورد نظر قانون است. از این رو درجه بندی نشان استاندارد با هدف خارج کردن بازار از فضای رقابتی متمرکز بر قیمت است تا معیار رقابت کیفیت باشد.
در رویکرد بین المللی قانون استاندارد، ترغیب تولیدکنندگان به تولید محصول با کیفیت و احترام به حقوق مصرف کننده به عنوان مبانی اولیه استاندارد دیده شده است. مبانی قانونی این امر ماده ۳ و ردیف ۲۱ ماده ۷ قانون استاندارد است که بر اساس ردیف ۲۱، تحول در ساختار و مراحل صدور مجوز، کاربرد نشان استاندارد در راستای بروزرسانی رقابت پذیری و بهره گیری از فناوری های پیشرفته و در نهایت درجه بندی کیفیت کالا با نشان استاندارد مدنظر قرار گرفته است. در این ماده واژه رتبه بندی امکان به اشتباه انداختن را دارد در حالی که صحبت از بنگاه نیست و این ماده بر کالا متمرکز شده است.
هم‌اکنون نشان استاندارد زمینه رقابت نیست زیرا در حال حاضر همه مجهز به این‌نشان هستند و درجه بندی نشان استاندارد انگیزه ای برای زمینه برتری تولیدکننده را فراهم نمی کند چرا که در حال حاضر استاندارد جنبه رقابت پذیری را حمایت نمی کند.
رویکرد فعلی سازمان ملی استاندارد دو استاندارد تشویقی و اجباری کالا است و زمانی اخذ استاندارد تشویقی، عاملی برای رقابت بود اما در حال حاضر عمده کالاها توان دریافت استاندارد تشویقی را دارند چرا که تسهیل کننده ارتباط با مشتری هستند و جنبه رقابتی وجود ندارد.
در طول ۱۶ سال گذشته جایزه ملی کیفیت با رویکرد جهت دهی به کیفیت و توجه ویژه به سازمانی که می تواند کیفیت تولید کند، برگزار شده و تندیس نمونه استانی و کشوری که مربوط به انتخاب واحدهای نمونه استانی و کشوری روز استاندارد می باشد بر قابلیت واحدها متمرکز شده است. نبود عدم انطباق و مکانیزم های واحدهای کنترل کیفی حداقل امتیاز را در جایزه ملی کیفیت به خود اختصاص می دهد و آن چه هم اکنون در سازمان ملی استاندارد وجود دارد با تمرکز بر بنگاه و نه محصول است.
در حال حاضر کارگروه هایی در سازمان ملی استاندارد تشکیل و مطالعات تطبیقی انجام تا تجربه درجه بندی نشان استاندارد در سایر کشورها مورد توجه قرار گیرد. در همین حال نگاه به استانداردهایی که در داخل خود مفهوم درجه بندی دارند از دیگر اقدامات انجام شده در این مسیر بود تا فهرستی از نقاطی که استانداردسازی مورد توجه قرار گیرد مشخص شود و نسبت آن با درجه بندی نشان استاندارد مشخص شود.
براساس برنامه ریزی انجام شده قرار است پیش نویس شیوه نامه اولیه درجه بندی نشان استاندارد تهیه و آماده شود تا زمینه برای اظهارنظر گروه های مختلف فراهم و سپس الزامات و معیارهای پذیرش تدوین شود.
در همین حال کارگروه فرعی در سازمان‌ملی استاندارد با هدف نظارت بر حوره های مختلف صنعتی و تولید محتوا تشکیل خواهد شد.در حوزه های همگن که امکان تمایز وجود دارد و برای جامعه مصرفی جالب است نیز جزو ایده هایی است که در گام نخست قرار می گیرد
جمع بندی اظهارات دکترحسن فروزان فرد ؛عضو هیات مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران:
براساس پیش بینی انجام شده محصولی که به صورت پایه و بنا به دلایل فاندامنتال اوضاع بهتری دارد درجه یک معرفی خواهد شد و این درجه بندی متفاوت بوده و قرار نیست به کالایی عنوان درجه یک یا دو داده شود چرا که قرار است هریک از عناوین استاندارد مشخص کند تا کدام کالا کیفیت بالاتری دارد.
- اگر قرار است چنین طرحی انجام و معیارهای درجه بندی روشن شود باید مشخص شود این معیارها از چه جنسی بوده و آیا از معیارهایی است که تحت عنوان کیفیت شناخته می شود یا خیر؟
- همچنین این‌پرسش مطرح می شود که آیا آیتم های جدیدی که پیش از این شناسایی نشده اما به نظر می رسد باعث افزایش کیفیت می شود، مورد توجه قرار گرفته یا خیر؟ در عین حال لازم است گروه های مختلفی از معیارها و مدخل ورودی مکانیزم درجه بندی تعریف شود.
- در حال حاضر سازوکاری در سازمان ملی استاندارد به عنوان واحد نمونه وجود دارد و در عین حال نسخه جدیدی منتشر و با دخل و تصرف هایی به روز شده، حال اگر قرار است برای درجه بندی نشان استاندارد دوباره سازوکاری تعریف شود احتمال هم پوشانی وجود خواهد داشت که باید مدنظر قرار گیرد و در صورت امکان نسخه ها همزمان منتشر شود.
- لازم است در انجمن مدیریت کیفیت ایران و در کارگروه های مختلف این موضوع مطرح و بازخورد لازم داده شود تا گام رو به جلویی باشد.
در ادامه اعضای شرکت کننده در جلسه نظرات، پرسش ها و ابهامات خود را در خصوص درجه بندی نشان استاندارد مطرح کردند:
1-تعریف استاندارد از روز نخست تا به امروز غلط بوده چرا که نشان استاندارد در دنیا تنها برای کالاهایی است که تنها در داخل آن کشور تولید شده و کدکس بین المللی را نمی شناسد که استاندارد آن کشور آن را تدوین و ارایه می دهد و در صورت پذیرش وارد تجارت جهانی می شود. بنابراین باید در ابتدا سیستم های کدکس و از این دست اجرا تا رقابت بین تولیدکننده ایجاد و در ادامه اگر خواستار تحول هستیم استاندارد را به رقابت تولید و مصرف سپرده و خود تنها نظارت کنند.
2-دسترسی به مواد اولیه در بسیاری اوقات از نظارت خارج بوده و کیفیت مطلوب صنعت نیست در این شرایط این پرسش مطرح می شود که درجه بندی در این نقطه چگونه خواهد بود؟
3-در حال حاضر نشان ایمنی و سلامت با پروانه ساخت اشتباه گرفته می شود و لازم است این دو عنوان تغییر کند.
4-درجه بندی نشان استاندارد چه آورده ای برای صنعت داشته و ماحصل این رتبه بندی اگاه سازی مصرف کننده بوده و یا تولیدکننده هم در این امر ذینفع است؟ به نظر می رسد تعارض در این طرح زیاد است. در همین حال این پرسش مطرح است که خروجی رتبه بندی در قیمت چه تاثیری دارد؟ کالای آسیب رسان بر چه اساسی رتبه بندی می شود و متولی کالای فراسودمند کیست؟
5-در حال حاضر سازوکار واحد نمونه موجود است اما لازم است مشخص شود درجه بندی چگونه بر روی محصولات لحاظ و دوره های آن چندساله خواهد بود؟
6-موازی کاری سازمان استاندارد با غذا و دارو زیاد است و ممکن است این درجه بندی موازی کاری را افزایش دهد.
7-بیشتر صنایع استقبال خوبی از طرح درجه بندی نشان استاندارد نکردند زیرا احساس می شود محدودیت و چالشی به مشکلات گذشته اضافه می کند. از سوی دیگر مکانیزم فراخوان نیز با ایراداتی همراه است و لازم است مشخص شود اجرای این طرح چه امتیاز مثبتی برای تولیدکننده و آورده مثبتی برای مصرف کننده به همراه خواهد داشت و آیا امکان اصلاح قیمت برای محصولات با گرید بالا وجود دارد؟
8-هم اکنون براساس کیفیت مواد اولیه و محدودیت زمان، پارامتر کیفی متغیر خواهد بود و مشخص نیست در بازه زمانی امکان تغییر گرید وجود دارد و شرایط این تغییر چیست؟
9-آیا امکان بنچ مارک و بومی سازی طرح های مشابه و قابلیت پیاده سازی و اجرای طرح وجود دارد یا خیر ؟
10-اگر قرار است طرحی استخراج شود به پارامترهای کیفی وزن داده شود.
11- حدود عدم انطباق به ویژه در سال های اول مشخص تا تولیدکننده دچار مشکل نشود. این شرایط در حالیست که سخت گیری های استاندارد در تهران بیشتر از شهرستان ها است به طوری که به نظر می رسد دریافت نشان درجه بندی شده نیز در شهرستان ها راحت تر از تهران انجام شود.
12- در حال حاضر استاندارد کالاهای وارداتی با استاندارد داخلی سنجیده می شود که لازم است استاندارد این کالاها تفکیک و کالاهای وارداتی با کدکس و استاندارد داخلی کشور مبدا سنجیده شود.
13- از دیگر ابهامات این طرح مزیت درجه بندی و ارتقای گرید برای تولیدکننده است که آیا با اجرای این طرح تولیدکننده امتیازی برای واردات کالای مورد نیاز خود خواهد داشت یا خیر؟همچنین ضروری است کمیته تخصصی صنعت تفکیک و به صورت فصلی و یا ۶ ماه یکبار برگزار شود.
14- بهترین اقدام به جای درجه بندی نشان استاندارد این است که در بازار رقابت آزاد وجود داشته باشد تا قیمت و کیفیت کنترل شود.
15- در حال حاضر اگر عدم انطباق بر روی یکی از محصولات خورده باشد، امکان ورود به چرخه درجه بندی وجود ندارد بنابراین موضوع برای تولیدکننده و مصرف کننده روشن نیست.
16- هم اکنون برخی محصولات از سوی سازمان حمایت قیمت گذاری می شود حال این پرسش مطرح است در این درجه بندی اگر محصولی گرید A داشته باشد ایا سازمان حمایت باز هم وارد موضوع قیمت گذاری خواهد شد یا خیر؟
17- درجه بندی نباید به کار اجباری تبدیل شود و هرکس مایل به شرکت در این طرح نیست اجباری برای ورود او وجود نداشته باشد.
18- همکاری با انجمن های صنفی افزایش یابد و شاخص هایی تعیین و بر اساس شاخص ها گریدبندی صورت گیرد.
19- اگر قرار است طرح درجه بندی نشان استاندارد در بازه کوچکی صورت گیرد مکانیزم اجرایی اجباری در درجه بندی وجود نداشته باشد و تولیدکننده بنا به اختیار خود در این ارتباط با مصرف کننده مشارکت داشته باشد؛ آیا این ظرفیت در زمینه قیمت گذاری فضا را برای تولیدکننده باز خواهد کرد یا خیر؟
20- در شرایطی که اجازه اصلاحی برای قیمت گذاری وجود ندارد درجه بندی معنایی ندارد و بی حاصل است مگر آن که حاکمیت زمینه تفاوت قیمت را بپذیرد.
- در ادامه دستور جلسه آقای دکتر زرگران عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیه صنایع غذایی کشور درخصوص تفاهم نامه همکاری مشترک انستیتو با انجمن مدیریت کیفیت ایران توضیحات مختصری را ارائه دادند :
- – در راستای بهره‌گیری از تجربیات و تبادل اطلاعات پژوهشگران و صنعت غذای کشور و همچنین به‌منظور ارتقاء سطح سلامت در کشور به‌ویژه در راستای ارتقای کیفیت محصولات غذایی تفاهم همکاری مشترک فی مابین انجمن مدیریت کیفیت ایران و انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور در تاریخ 4 دی 1401 در محل انجمن مدیریت کیفیت ایران با حضور روسای دو مجموعه به امضا رسید.
موضوع تفاهم‌نامه؛ همکاری مشترک در فعالیت‌های پژوهشی و فناوری مرتبط با ارتقای کیفیت محصولات غذایی با انجام طرح‌های فناورانه در زمینه ارتقای کیفیت محصولات غذایی وتشکیل کارگروه های مشترک در شاخه های مختلف صنعت غذا و همکاری در برگزاری دوره‌های آموزش علمی- کاربردی و دوره‌های عالی آموزشی- پژوهشی درزمینه مشترک موردعلاقه دو طرف و بهره‌گیری از امکانات تحقیقاتی، آموزشی طرفین تفاهم نامه به‌منظور انجام امور پژوهشی و فناوری می باشد.
- مقرر شد جلسه اتی کارگروه در بهمن ماه به میزبانی انستیتو تحقیقات و تغذیه صنایع غذایی کشور برگزار شود.
| حاضرین: خانم ها:پوپک کاویانی(صنایع غذایی درنا)،مهتاب بلقدر(صنایع غذایی کامبیز)،دکتر پریسا فلاحی(انجمن صنایع فراورده های گوشتی)،طیبه زارعی نژاد(آردداران)، مهناز ناصری(ستاره یخی آسیا (ب آ))، لیلا احمدی(عالیفرد سن ایچ)،شیرین هداوندخانی(پارس مینو)،وحیده ریاضت،قاسمیان(طبیعت)،نفسیه شرافت(هراز)، دکتر شاهچراغی(انجمن میکروب شناسی),مریم رشیدیان(مدلل),الهام مرادی(انجمن آردسازان ایران)،نیلوفرپارسا(سس نیلو) |
آقایان:دکتر دبیریان(رئیس کارگروه)، دکتر حسن فروزان فرد(انجمن مدیریت کیفیت ایران – صنایع غذایی کامبیز)امیر حیدری(دبیر انجمن)، پورمهدی(روغن کشی خرمشهر) محمدجواد امامیان (انجمن صنایع غذایی) ،دکتر سیدیعقوبی(زرکام)،سیدکاظم حسینی (مدلل)،دکتر مدرس صادقی(آرم سرت), دکتر زرگران(انستیتو تحقیقات تغذیه ),دکتر منتصری (تک ماکارون),فربود مظفری(گروه میهن)
