درباره ایزو 42001 فناوری اطلاعات،سیستم مدیریت هوش مصنوعی (ویرایش 2023)

ترجمه و تدوین: محمد مدرس صادقی

ISO/IEC 42001 چیست؟

ISO/IEC 42001 یک استاندارد بین المللی است که الزامات ایجاد، پیاده سازی، نگهداری و بهبود مستمر سیستم مدیریت هوش مصنوعی (AIMS)  را در سازمان ها مشخص می کند. این استاندارد برای نهادهایی طراحی شده است که محصولات یا خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی را ارائه می دهند یا از آنها استفاده می کنند و از توسعه و استفاده مسئولانه از سیستم های هوش مصنوعی اطمینان دارند.

چرا ISO/IEC 42001 مهم است؟

ISO/IEC 42001 اولین استاندارد سیستم مدیریت هوش مصنوعی در جهان است که راهنمایی های ارزشمندی را برای این حوزه فناوری که به سرعت در حال تغییر است ارائه می کند. چالش‌های منحصربه‌فردی که هوش مصنوعی ایجاد می‌کند، مانند ملاحظات اخلاقی، شفافیت و یادگیری مستمر را بررسی می‌کند. برای سازمان‌ها، روشی ساختاریافته برای مدیریت ریسک‌ها و فرصت‌های مرتبط با هوش مصنوعی، ایجاد تعادل بین نوآوری و حکمرانی تعیین می‌کند.

ISO/IEC 42001 برای چه سازمان هایی مناسب است؟

سازمان هایی با هر اندازه ای که در توسعه، ارائه یا استفاده از محصولات یا خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی نقش دارند. کاربرد این استاندارد در تمام صنایع و مربوط به سازمان های بخش دولتی و همچنین شرکت ها یا غیر انتفاعی است.

آیا این استاندارد برای همه سیستم های هوش مصنوعی اعمال می شود؟

بله، به گونه ای طراحی شده است که در برنامه ها و زمینه های مختلف هوش مصنوعی قابل اجرا باشد.

سیستم مدیریت هوش مصنوعی چیست؟

سیستم مدیریت هوش مصنوعی، همانطور که در ISO/IEC 42001 مشخص شده است، مجموعه‌ای از عناصر مرتبط یا متقابل یک سازمان است که برای ایجاد خط‌مشی‌ها و اهداف، و همچنین فرآیندهایی برای دستیابی به آن اهداف، در رابطه با توسعه، تهیه یا استفاده مسئولانه طراحی شده است. سیستم های هوش مصنوعی ISO/IEC 42001 الزامات را مشخص کرده و راهنمایی هایی را برای استقرار، پیاده سازی، نگهداری و بهبود مستمر یک سیستم مدیریت هوش مصنوعی در چارچوب یک سازمان ارائه می کند.

مزایای اصلی پیاده سازی ISO/IEC 42001 چیست؟

• هوش مصنوعی مسئول: استفاده اخلاقی و مسئولانه از هوش مصنوعی را تضمین می کند.
• مدیریت شهرت: اعتماد به برنامه های هوش مصنوعی را افزایش می دهد.
• حاکمیت هوش مصنوعی: از انطباق با استانداردهای قانونی و نظارتی پشتیبانی می کند.
• راهنمایی عملی: ریسک های خاص هوش مصنوعی را به طور موثر مدیریت می کند.
• شناسایی فرصت ها: نوآوری را در یک چارچوب ساختاریافته تشویق می کند.

ایزو چه نوع استانداردهایی برای هوش مصنوعی دارد؟

ISO دارای تعدادی استاندارد است که به کاهش ریسک ها و به حداکثر رساندن پاداش های هوش مصنوعی کمک می کند، از جمله ISO/IEC 22989، که اصطلاحات هوش مصنوعی را تعریف و مفاهیمی را در زمینه هوش مصنوعی توصیف می کند. ISO/IEC 23053، که چارچوب هوش مصنوعی و یادگیری ماشین (ML)  را برای توصیف یک سیستم هوش مصنوعی عمومی با استفاده از فناوری ML ایجاد می کند. و ISO/IEC 23894، که راهنمایی در مورد مدیریت ریسک مرتبط با هوش مصنوعی برای سازمان ها ارائه می کند.

از سوی دیگر ISO/IEC 42001 یک استاندارد سیستم مدیریت (MSS)  است. پیاده‌سازی این استاندارد به معنای ایجاد خط‌مشی‌ها و رویه‌هایی برای مدیریت صحیح یک سازمان در رابطه با هوش مصنوعی، با استفاده از روش‌شناسی Plan-Do-Check-Act است. به جای بررسی جزئیات برنامه های کاربردی هوش مصنوعی، روشی عملی برای مدیریت ریسک ها و فرصت های مرتبط با هوش مصنوعی در سراسر یک سازمان ارائه می دهد. بنابراین برای هر کسب و کار یا نهادی ارزش دارد.

منبع: ww.iso.org