رئیس اتاق تهران در دهمین دوره جشنواره ملی بهره‌وری مطرح کرد: گم‌شده‌ای به نام بهره‌وری
دهمین جشنواره ملی بهره‌وری با هدف اشاعه فرهنگ مدیریت بهره‌وری و افزایش توان رقابت‌پذیری بنگاه‌های اقتصادی با قدردانی از بهره‌ورترین مدیران ارشد شرکت‌های ایرانی در مرکز نمایشگاهی بازار بزرگ ایران (ایران مال) با حضور فعالان بخش خصوصی، مقامات اتاق‌های بازرگانی و مدیران شرکت‌های برتر برگزار شد.
این رویداد که با حمایت معنوی اتاق بازرگانی برگزار می‌شود، در قالب 56 گروه صنعتی به بررسی بهره‌وری کسب و کارهای حدود پنج هزار بنگاه اقتصادی می‌پردازد تا شرکت‌هایی که بیشترین بهره‌وری را در حوزه‌های منابع انسانی، سرمایه و کل عوامل داشته‌اند، معرفی شوند و مورد تقدیر قرار گیرند.
بهره‌وری حلقه مفقوده در اقتصاد ایران
در آغاز این جشنواره، فرشید شکرخدایی که دبیری جشنواره ملی بهره‌وری را برعهده دارد، با اشاره به برگزاری 10 دوره این جشنواره ملی گفت: اهمیت این رویداد از این جهت است که طی سالیان اخیر، شاخص‌های بهره‌وری هزاران شرکت محاسبه شده ودر اختیار آنها قرار گرفته است. هم‌چنین با برگزاری مسابقه ملی تجربه‌های موفق تاکنون حدود یک هزار تجربه موفق کسب وکار مستند شده است.
وی با یادآوری فرارسیدن جشن 10 سالگی جشنواره ملی بهره‌وری افزود: در قالب این جشنواره آمار وضعیت رضایتمندی کارکنان از محل کار خود در تعامل مستقیم 27 هزار شاغل در کسب و کارهای مختلف انجام شده است و 6800 داور فرهیخته به صورت آنلاین با این رویداد ملی همراه شده‌اند که در نوع خود یک اتفاق ارزنده ملی است.
شکرخدایی گفت: سال‌هاست برنامه می‌نویسیم و هدفگذاری می‌کنیم و همچنان به گواه آمار رسمی کشور بهره‌وری کل عوامل از پنجاه سال قبل کمتر است، متاسفانه موضوع مهم بهره‌وری هنوز به اندازه کافی در جامعه مورد توجه واقع نشده است.
او با تاکید بر ضرورت ایجاد نهضت بهره‌وری در کشور، افزود: راه‌اندازی این نهضت موضوع جدیدی نیست چرا که از سال ۱۳۶۹ بزرگانی در کشور فریاد استفاده بهینه از امکانات موجود سردادند اما تاکنون این بحث مهم در جامعه بصورت شایسته و بایسته نهادینه نشده است. باید در نظر داشته باشیم که ارتقای شاخص بهره‌وری در گرو آموزش و فرهنگ‌سازی است.
امیدواری به روزهای بهتر
حسن فروزان‌فرد، رئیس کمیته علمی جشنواره ملی بهره‌وری، نیز در حاشیه این همایش با اشاره به شرایط دشوار اقتصادی و سیاسی حاکم بر فضای کسب و کار، : بی سخن گفتن از بهره‌وری را یک چالش جدی توصیف کرد و گفت: ابرچالش‌های به هم پیچیده اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و زیست‌محیطی کشور به‌گونه‌ای غیرقابل کنترل در عرصه روزمره زندگی ایرانیان خودنمایی می‌کند و آینده و گاهی حتی امروز را ناایمن و پرخطر می‌سازد و این یعنی بروز یک خطر بزرگتر از همه خطرها به نام «ناامیدی» و مهم‌ترین هدف جشنواره ملی بهره‌وری از پرداختن مداوم به مقوله بهره‌وری این است که رسما و با صدای بلند اعلام شود با وجود همه مشکلات و عدم اطمینان و عدم قطعیت‌های موجود در فضای کسب و کار کشور، هنوز به آینده و دستیابی به روزهای بهتر امیدواری وجود دارد.
فروزان‌فرد افزود: جشنواره ملی بهره‌وری مجالی حرفه‌ای و شناخته‌شده است که در زیر چتر آن با هوشیاری و همدلی می‌توان زمینه گردهمایی تشکل‌ها و طیف‌های مختلف فعالان اقتصادی بخش خصوصی را فراهم آورد تا حاصل این مهم دستیابی به جمع‌بندی‌های ارزشمند و هم‌زبانی برای گفت‌وگو و رفتار پیش‌برنده توسعه اقتصادی مبتنی بر بهره‌وری باشد.
او ادامه داد: تجربه سال‌ها مداخله اجزای مختلف حاکمیت و به ویژه دولت در طرح‌ریزی، هدایت و اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه اقتصادی به روشنی نشان می‌دهد تا چه اندازه این رویه معمول با نواقص و ناکارآمدی‌های دردناک و آزاردهنده همراه بوده است. وضعیت ناگوار رشد شاخص‌های بهره‌وری در طی پنجاه سال گذشته و افت و خیز متغیرهای اقتصاد کلان از جمله نرخ تورم، نرخ ارز، نرخ بهره و در نتیجه تغییرات غیر قابل پیش‌بینی نرخ رشد اقتصاد ملی در طول این سال‌ها و … دستاورد سالیان متمادی احاطه کامل نهاد دولت بر اقتصادی ایران است.
این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران گفت: بهبود بهره‌وری منوط به سالم‌سازی محیط کسب و کار از فساد در همه ارکان نظام اداری کشور است.
غفلت از رقابت
نایب‌رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در این نشست با اشاره به گیر کردن بنگاه‌های اقتصادی کشور در مفهوم سنتی مدیریت، گفت: باید شرایطی فراهم شود که بنگاه‌های سرآمد چه در سطح کلان و چه سطح خرد شفافیت را مد نظر قرار دهند.
پدرام سلطانی تاکید کرد: یکی از مشکلات اساسی در بنگاه‌های کشور هم در سطوح مختلف اقتصادی و هم در فرهنگ کشور عدم سنجش‌پذیری است. بنگاه‌های ما رفتارشان را بر مبنای کمیت، عدد، رقم، محاسبه و مقایسه تنظیم نمی‌کنند. بیشتر بنگاه‌های پیشرفته جهان از تحولات انقلاب‌های صنعتی برای ادامه رشد و توسعه خود بهره می‌گیرند؛ اما ما کماکان در مفهوم سنتی مدیریت باقی مانده‌ایم.
او ادامه داد: بنگاه‌های ما بر اساس نیرو و مهارت شکل گرفته است تا تفکر هنر مدیریت علمی. در حالی که در دنیا انقلاب‌های صنعتی باعث شکل‌گیری تولید در مقیاس کلان شده است و در بسیاری از بنگاه‌های کشور ما این هنر وجود ندارد.
پدرام سلطانی با توصیف تفاوت بنگاه‌داری پیش و پس از انقلاب صنعتی به سوار شدن درشکه با هواپیما، گفت: مدیریت بنگاه‌های امروزی مانند خلبانی است و بنگاه‌هایی که خود را با فناوری‌های انقلاب چهارم صنعتی تجهیز کرده‌اند پیشرفت کرده اما این موضوع در بسیاری از بنگاه‌های ایران دیده نمی‌شود.
او با بیان اینکه مدیریت حسی و شهودی بر بنگاه‌های کشور حاکم است، افزود: این نوع مدیریت باعث شده تا دیر متوجه اوضاع خراب بنگاه‌ها شویم. حساسیت ما در رقابت پایین است و سال‌هاست که از این موضوع غافل بوده‌ایم.
سلطانی در پایان سخنان خود گفت: ما به نیروی انسانی نگاه سرمایه‌ای نداریم و این موضوع به دلیل فراوانی در سال‌های گذشته تبدیل به عادت شده است و در مسیری قدم برمی‌داریم که متوجه خطای آن نمی‌شویم.
گم‌شده‌ای به نام بهره‌وری
در ادامه این نشست رئیس اتاق تهران با اشاره به این که حداقل در دوره سال‌های 1384 تا 1395 شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید نزدیک به صفر بوده و هیچ نقشی در رشد اقتصادی کشور نداشته است، تاکید کرد که هیچ دلیلی برای افزایش بهره‌وری در اقتصاد ایران وجود ندارد، چون اثری از نهاد «رقابت» پیدا نمی‌شود.
مسعود خوانساری خطاب به حاضران در دهمین جشنواره ملی بهره‌وری گفت: کمترین درس وضعیت موجود و سابقه دهه‌های گذشته به ما می‌گوید تا زمانی که در بر همین پاشنه بچرخد، نه خبری از رشد بهره‌وری است و نه رشد اقتصادی ماندگار؛ کما این که اثرگذاری عوامل خارجی مانند تحریم، ناکارآمدی و هدرروی سرمایه و هزینه مبادله را بالا می‌برد و نرخ بهره‌وری رشد نمی‌یابد و دچار کاهش نیز می‌شود.
او با اشاره به این که اقتصاد ایران به گواه مستندات و شواهد، هم در حوزه نیروی کار و هم در حوزه سرمایه، بهره‌وری پایینی دارد، ادامه داد: در همه اقتصادها کسری بودجه ساختاری منجر به تورم می‌شود، در همه اقتصادها دخالت دولت در بازار کالاهای خصوصی منجر به تضعیف رقابت و کاهش کیفیت می‌شود، در همه اقتصادها توزیع ارز ارزان و ایجاد انحصار، رانت و فساد در پی دارد، با این همه عده‌ای که در کار تصمیم‌سازی یا تصمیم‌گیری هستند، دائم بر این طبل می‌کوبند که اقتصاد ایران متفاوت است و باید با آن متفاوت رفتار کرد؛ نتیجه این رفتار متفاوت هم در حال حاضر مشهود است؛ همین وضع موجود.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در پایان سخنان خود با تاکید بر ضرورت ارتقای بهره‌وری گفت: افزایش بهره‌وری که با توجه به کمبود شدید منابع، در اقتصادهای امروزی، اعم از توسعه‌یافته و در حال توسعه، ضرورتی انکارناپذیر است، حاصل نمی‌شود مگر از راه تقویت نهاد رقابت و رقابت حاصل کاهش مداخله دولت و آزادسازی است. سرنا را از سر گشاد نمی‌توان نواخت و برای رسیدن به معلول باید به علت پرداخت.
